21 Απρίλη 1967: Στους πρώτους δολοφονημένους από τη χούντα και ο 15χρονος Καρδιτσιώτης Βασίλης Πεσλής

Βασίλης Πεσλής
(1952-1967)

Στις 21 Απρίλη του 1967 ο λαός μας ξυπνάει κάτω από τη μπότα στρατιωτικής δικτατορίας. Η χώρα μπαίνει “στο γύψο”, στοιχειώδεις δημοκρατικές ελευθερίες και λαϊκά δικαιώματα “αναστέλλονται”, χιλιάδες κομμουνιστές και αριστεροί αγωνιστές συλλαμβάνονται και οδηγούνται σε φυλακές και τόπους εξορίας (δες ΕΔΩ και ΕΔΩ). Για τα επόμενα επτά χρόνια ο λαός μας ζει κάτω από ένα καθεστώς διώξεων, αστυνομοκρατίας, φόβου και χαφιεδισμού. “Έκαστος πρέπει να εποπτεύει τον εαυτόν του και τον σύντροφόν του ή τον γείτονά του. Τον πρώτον με νουθεσία και τον δεύτερον με καταγγελία…”  όπως “νουθετούσε” ο αρχιπραξικοπιματίας  Γ.Παπαδόπουλος.

Από τα ξημερώματα της 21 Απρίλη 1967, τα ραδιόφωνα έπαιζαν μονότονα στρατιωτικά εμβατήρια και επαναλάμβαναν συνεχώς τα “αποφασίζομεν  και διατάσσομεν” των πραξικοπηματιών. Επιβάλλεται-μεταξύ άλλων- απαγόρευση κυκλοφορίας “πάσης φύσεως οχημάτων και πεζών” ενώ “πας κυκλοφορών εις τας οδούς θα πυροβολείται άνευ προειδοποιήσεως”. Ο καρδιτσιώτης Βασίλης Πεσλής, δεκαπέντε ετών τότε, καταγράφεται ως το πρώτο εξακριβωμένο θύμα της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Ο θάνατός του επήλθε από βολή πυροβόλου όπλου τα ξημερώματα της 21ης Απρίλη του 1967, στην Αθήνα. Δολοφονήθηκε περίπου στις 7:10 π.μ., στην Πλατεία Αττικής, από τον τότε λοχία Λυμπέρη Ανδρικόπουλο, με ευθεία βολή στο κεφάλι.

Ο Βασίλης Πεσλής γεννήθηκε τον Μάιο του 1952 και ήταν γιός του τσαγκάρη Σεραφείμ Πεσλή που κατάγονταν από το Μουζάκι Καρδίτσας και της Ανδρονίκης Κεραμιδιάρη από το Σταυρό Μυτιλήνης. Είχε πέντε μεγαλύτερες αδελφές, την Ευαγγελία, τη Μαρία-Αικατερίνη, την Αγορίτσα-Αθανασία, τη Δέσποινα και τη Μαρίνα. Η οικογένεια διέμενε στην οδό Αλκαμένους στην Αθήνα και ο Βασίλης φοιτούσε στο ιδιωτικό σχολείο Χατζηδάκη, απ’ όπου όμως σταμάτησε και ο πατέρας του τον έστειλε να εργαστεί σ’ έναν πελάτη του στο Μοναστηράκι που ασχολούνταν με υφάσματα.

Εκείνη τη μέρα και μη γνωρίζοντας για το πραξικόπημα, ο Βασίλης ξεκίνησε για τη δουλειά του περίπου στις 6:45 π.μ. Πριν τη δουλειά θα πήγαινε περπατώντας στο πρακτορείο υπεραστικών λεωφορείων (τα πρακτορεία των ΚΤΕΛ ήταν τότε στην οδό Ψαρών, κοντά στη Πλατεία Καραϊσκάκη) για να βγάλει εισιτήρια για τα Τρίκαλα, για να περάσουν τις μέρες του Πάσχα οικογενειακώς με συγγενείς.

Στο βιβλίο του Δ. Βεριώνη «Θάνατοι στη Χούντα» καταγράφεται η διήγηση της Αθανασίας Πεσλή, αδελφής του Βασίλη:  “Όταν ο Βασίλης έφτασε στην Πλατεία Αττικής, ο λοχίας Ανδρικόπουλος απαγόρευε τον κόσμο να προχωρήσει. (…) Ο Βασίλης ξέφυγε απ’ όλους, γιατί αν έπαιρνε από κάτω την Πλατεία Αττικής θα έβγαινε στην Ψαρών (σ.σ. στα ΚΤΕΛ). Ο λοχίας, μόλις τον είδε ότι ξέφυγε, τον πυροβόλησε στο κεφάλι. Είχε πέσει σ’ ένα δένδρο στην Εθνική Τράπεζα που ήταν εκεί. Ο θάνατος ήταν ακαριαίος”. Στο Ληξιαρχείο του Δήμου Αθηναίων έχει καταγραφεί ότι ο θάνατος προήλθε “από τυφλό τραύμα εκ βλήματος πυροβόλου όπλου” (ληξιαρχική πράξη θανάτου 120/1967).

Η κηδεία του Βασίλη έγινε στις 22/4/1967, στις 4 μ.μ., στο Νεκροταφείο Αγίων Αναργύρων. Το χουντικό καθεστώς δεν σεβάστηκε ούτε την κηδεία. Όπως πάλι διηγείται η αδελφή του Βασίλη “Μας παρακολουθούσαν. Την ημέρα της κηδείας υπήρχαν αστυνομικοί με πολιτικά ακόμα και μέσα στο σπίτι…”

εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
(11 Μάρτη 1976)

Μετά την πτώση της δικτατορίας, ο πατέρας του Βασίλη κατέθεσε μήνυση στον εισαγγελέα Δ.Τσεβά, στις 19/12/1974, κατ’ αγνώστου ως φυσικού αυτουργού και  κατά των πρωταιτίων του πραξικοπήματος ως ηθικών αυτουργών. Μετά από ανακρίσεις και έρευνα, αποκαλύφθηκε πως φυσικός αυτουργός της δολοφονίας του Βασίλη ήταν ο Λυμπέρης Ανδρικόπουλος, τότε έφεδρος λοχίας και μετέπειτα, κατά την περίοδο της αποκάλυψης, αστυνομικός. Η δίκη στο πενταμελές Εφετείο ξεκίνησε στις αρχές Μαρτίου του 1976. Ο Ανδρικόπουλος, με 4 ψήφους υπέρ και 1 κατά, κρίθηκε ένοχος για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, “τελεσθείσα σε βρασμό ψυχικής ορμής”. Η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν επτά έτη.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία και πληροφορίες είναι από το βιβλίο του Δημήτρη Βεριώνη «Θάνατοι στη Χούντα» (εκδόσεις ΤΟΠΟΣ). Το βιβλίο του Δ.Βεριώνη αποτελεί προϊόν 10ετούς εντατικής έρευνας και συγγραφής και στις 800 σελίδες του παρουσιάζονται λεπτομερώς όλες οι περιπτώσεις των θανάτων που συνδέθηκαν με το καθεστώς της χούντας. Θάνατοι λόγω αντιδικτατορικής δράσης, «αυτοκτονίες», «ατυχήματα», «ασθένειες», «εξαφανίσεις». Θάνατοι συνεπεία κακουχιών από τις εξορίες και πολυάριθμες ακόμα φημολογούμενες περιπτώσεις ανώνυμων και επώνυμων προσώπων. Στο βιβλίο καταγράφονται 247 κατονομασμένες περιπτώσεις θανάτων για τους οποίους ευθυνόταν ή κατηγορήθηκε το χουντικό καθεστώς και οι μηχανισμοί του. Ο πρώτος νεκρός με τον οποίο καταπιάνεται ο Δ.Βεριώνης (σελ.45-50) είναι ο Βασίλης Πεσλής.

Σ.Κ.