αριστερά στην Καρδίτσα: Φλεβάρης του 1973: το «πρώτο Πολυτεχνείο» και η δίκη των 11

Συμπληρώνονται τούτες τις μέρες 50 χρόνια από το Φλεβάρη του 1973, όταν γίνεται η πρώτη μαζική παραβίαση του πανεπιστημιακού άσυλου από τη χούντα με στόχο τη βίαιη καταστολή φοιτητικής κινητοποίησης. 14 του Φλεβάρη, ημέρα Τετάρτη, η αστυνομία εισβάλει στο προαύλιο του Πολυτεχνείου και με ξυλοδαρμούς και συλλήψεις διαλύει συγκέντρωση 1.500 και πάνω φοιτητών. Η φοιτητική συγκέντρωση γίνονταν ενάντια στο Νομοθετικό Διάταγμα της χούντας που δημοσιεύθηκε λίγες μέρες πριν και το οποίο προέβλεπε «διακοπήν χορηγηθείσης αναβολής κατατάξεως εις σπουδαστάς, ο ν ο μ α σ τ ι κ ώ ς» (ΝΔ 1347/10-2-1973 με υπογραφές Παπαδόπουλου, Παττακού, Μακαρέζου). Με τη διακοπή της αναβολής και την υποχρεωτική στράτευση στοχοποιημένων συνδικαλιστών φοιτητών η χούντα επεδίωκε τον αποκεφαλισμό και την καταστολή του ανερχόμενου τότε φοιτητικού κινήματος. Η εισβολή της αστυνομίας γίνεται από την είσοδο της Τοσίτσα. Οι αστυνομικοί μπουκάρουν και κάνουν συλλήψεις ακόμα και στην αίθουσα της Συγκλήτου που εκείνη τη μέρα συνεδρίαζε με θέμα το χουντικό διάταγμα για τη στράτευση των φοιτητών. Στη πύλη της Πατησίων εκατοντάδες φοιτητές συνωστίζονται προσπαθώντας να διαφύγουν ανάμεσα σε διαδρόμους ένστολων και ασφαλιτών που χτυπούσαν με ότι είχαν. Συλλαμβάνονται 84 φοιτητές. Οι 11 από αυτούς οδηγούνται στο αυτόφωρο ενώ οι υπόλοιποι παίρνουν φύλλο κατάταξης για να παρουσιαστούν «εντός τριών ημερών» στα κέντρα νεοσυλλέκτων της Τρίπολης και της Καλαμάτας. Λίγες μέρες αργότερα, μετά την ολοκλήρωση της δίκης τους, ντύνονται στο χακί και οι 11. Αυτή η μεγάλη φοιτητική διαμαρτυρία κατά της χούντας έχει καταγραφεί σαν «το πρώτο Πολυτεχνείο». Μεταξύ των 11 που δικάστηκαν ήταν και οι Καρδιτσιώτες Δημήτρης Αρχοντής (στέλεχος της Αντι-ΕΦΕΕ / ΚΚΕ) και Σεραφείμ Δημακόπουλος (στέλεχος της ΑΑΣΠΕ / ΕΚΚΕ).

Φωτογραφία από τη δίκη των 11: Α’ σειρά (από αριστερά): Παρασκευάς Βάγιας, Σέργιος Δημακόπουλος, Μάκης Μπαλαούρας, Κυριάκος Σταμέλος. Β΄σειρά: Βλάσης Λιαροκάπης, Ηλίας Κατωπόδης, Βασίλης Χριστόπουλος, Σάκης Παπαθεοδώρου. Γ’ σειρά: Αλκιβιάδης Πρέπης, Μάνος Τζανετής και Δημήτρης Αρχοντής. Όρθιος πρώτος αριστερά ο συνήγορος υπεράσπισης Απόστολος Κακλαμάνης, μετέπειτα βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρόεδρος της Βουλής.

Η δίκη των 11 γίνεται στις 17 και 18 Φλεβάρη του 1973. Οι κατηγορίες είναι εξύβριση κατά της αρχής, θρασύτητα και περιύβριση, σε συνδυασμό με τον νόμο 4000/58 περί «τεντιμποϊσμού»! Καθηγητές του Πολυτεχνείου, άνθρωποι του πνεύματος, ακόμα και αστοί πολιτικοί όπως ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Γεώργιος Μαύρος, Ιωάννης Ζίγδης κ.α. καταθέτουν ως μάρτυρες υπεράσπισης των φοιτητών. Μεταξύ των συνηγόρων υπεράσπισης

Δ.Αρχοντής, Β.Χριστόπουλος
& Κ.Σταμέλος σ' ένα διάλειμμα
της δίκης

και ο Απόστολος Κακλαμάνης, μετέπειτα βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και για πολλά χρόνια πρόεδρος της Βουλής. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας παραιτείται μέχρι και η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου. Από τους κατηγορουμένους οι 8 κρίθηκαν ένοχοι και τους επιβλήθηκαν ποινές 8 με 11 μηνών με αναστολή, ενώ οι υπόλοιποι τρεις αθωώθηκαν.

Η φοιτητική κινητοποίηση και η καταστολή της από την αστυνομία κάνει ιδιαίτερη αίσθηση και γίνεται πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της εποχής. Για να αντιστραφεί το κλίμα, από την επόμενη κιόλας ημέρα αρχίζουν να δημοσιεύονται ανακοινώσεις από «μαζικούς φορείς»-χουντικά παραρτήματα που καταγγέλλουν τη φοιτητική εξέγερση και δηλώνουν στο πλευρό "της Εθνικής Κυβερνήσεως"

Μάταιος κόπος. Παρά τη καταστολή, τις συλλήψεις, τα βασανιστήρια, τη στράτευση συνδικαλιστών κλπ το φοιτητικό κίνημα φουντώνει.

19 Φεβρουαρίου1973: Την ημέρα που βγαίνει η απόφαση για τους 11, οι φοιτητικοί σύλλογοι αποφασίζουν γενική αποχή

21 Φλεβάρη 1973: Πρώτη διήμερη κατάληψη της Νομικής με πάνω από 4.000 φοιτητές…

20 Μάρτη 1973: Δεύτερη κατάληψη της Νομικής που λήγει με επέμβαση της αστυνομίας, δεκάδες τραυματίες και πάνω από 100 συλλήψεις…

13 Απριλίου 1973: Ογκώδης φοιτητική διαδήλωση στην Πάτρα…

(…)

14-17 Νοέμβρη 1973: Εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Σ.Κ.