ιμπεριαλιστικός και αντιδραστικός ο χαρακτήρας της ΕΕ

Με αφορμή τα 2 χρόνια από τον θάνατο του σύντροφου Ηλία Καμαρέτσου (2/1/2014) αναδημοσιεύουμε ομιλία του στην Διεθνή Αντιμπεριαλιστική Αντικαπιταλιστική Συνάντηση που έγινε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στις 4/5/2006, στην εκδήλωση με θέμα “Ο ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ – ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ”.

Α. Ιμπεριαλιστικός και αντιδραστικός ο χαρακτήρας της ΕΕ
Πολλά λέγονται και γράφονται για την ΕΕ και το ρόλο της. Τόσο από αστικούς κύκλους, όσο και από κόμματα της ρεβιζιονιστικής πλευράς. Πάνε να μας πείσουν ότι η ΕΕ, όχι μόνο δεν είναι ιμπεριαλιστικός συνασπισμός με αντιδραστικότατα χαρακτηριστικά, αλλά υπερασπιστής –τάχα- της δημοκρατίας, που μπορεί να γίνει με κάποιες διορθώσεις, η «Ευρώπη των λαών», ότι η ΕΕ, μπορεί να γίνει το «ανάχωμα» στην επιθετικότητα των ΗΠΑ, ο «τρίτος πόλος» που θα «ισορροπεί» τα πράγματα στις διεθνείς σχέσεις κ.λπ. Στην Ελλάδα, το ΚΚΕ συμμετέχει στις ευρωεκλογές (βγάζει ευρωβουλευτές) και ενώ τάχα είναι ενάντια στην ΕΕ, όχι μόνο δεν θέτει θέμα εξόδου απ’ την ΕΕ αλλά καλλιεργεί και αυταπάτες για «πάλη από τα μέσα, ενάντια στις συνέπειες». Ο Συνασπισμός ζει και ανασαίνει στην ΕΕ, που θα τη μετατρέψει σε «Ευρώπη των λαών», δεν κρύβει τις σχέσεις του με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, συμμετέχει στο «Ευρωπαϊκό Φόρουμ», διεκδικεί την «καλή παγκοσμιοποίηση» εξωραΐζοντας τους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές.

Το ΚΚΕ(μ-λ), στάθηκε αντίθετο στην ΕΟΚ και την ΕΕ από την πρώτη στιγμή και όχι μόνο ήταν ενάντια στην είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ, καταγγέλοντας την επιλογή της αστικής τάξης και τις καταστροφικές συνέπειες για τη χώρα και το λαό αλλά ποτέ δεν συμμετείχε στις ευρωεκλογές, καλώντας μόνιμα το λαό σε αποχή από αυτές, θέτοντας σαν βασικό στόχο την έξοδο της χώρας από την ΕΕ.

Τι είναι στην ουσία η ΕΕ; Είναι ένας συνασπισμός χωρών που κυριαρχείται από τις ιμπεριαλιστικές χώρες της Ευρώπης, κατά πρώτο λόγο από Γερμανία, Γαλλία και Αγγλία μια αντιδραστική συμμαχία σε όφελος των ισχυρών ιμπεριαλιστικών χωρών. Στόχος της, ο οικονομικός, πολιτικός και στρατιωτικός έλεγχος των χωρών της Ευρώπης, σε βάρος των ασθενέστερων χωρών και των λαών τους αλλά και των λαών των ίδιων των ιμπεριαλιστικών χωρών και στο μέτρο του δυνατού η προώθηση αυτών των συμφερόντων και σε χώρες εκτός ΕΕ αλλά και παγκόσμια. 

Στο εσωτερικό της ΕΕ, ισχύει ο νόμος του ισχυρού. Σε βάρος των ασθενέστερων χωρών αλλά και ενάντια στην εργατική τάξη των ιμπεριαλιστικών χωρών παίρνονται όλα εκείνα τα αντιδραστικά μέτρα για την καταλήστευση της εργατικής τάξης και των λαών. Ο πιο άγριος μονεταρισμός στην οικονομία, η κατεύθυνση όλα στα κεφάλαιο, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, τείνει να μετατρέψει τις εργασιακές σχέσεις και τα δικαιώματα των εργαζόμενων, σε όλα τα επίπεδα σε ένα νέο μεσαίωνα. Η εργατική τάξη ολόκληρης της Ευρώπης , η αγροτιά των ασθενέστερων χωρών, καθώς και η νεολαία, που ζει στο πιο σκληρό αδιέξοδο, χωρίς προοπτική και μέλλον είναι οι στόχοι της επίθεσης. 

Και ας μη μιλήσουμε για δημοκρατία! Η ΕΕ, έχει ευθυγραμμιστεί πλήρως με τις ΗΠΑ στο ζήτημα της λεγόμενης «τρομοκρατίας», γιατί βολεύει και τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές η όλη «τρομοϊστορία». Με τρομονόμους και μηχανισμούς δίωξης και καταστολής, χτυπάνε αλύπητα τα στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, έχουν στόχο τη διάλυση του λαϊκού κινήματος, κάθε μορφής λαϊκή και συνδικαλιστική οργάνωση. Ενενήντα μέρες κράτηση χωρίς κατηγορία, ζητούσε ο Μπλερ -28(!) ψήφισαν οι Αγγλοι βουλευτές- άγγλοι μυστικοί πράκτορες απαγάγουν και ανακρίνουν Πακιστανούς στην Ελλάδα, το «αντικομμουνιστικό μνημόνιο» απαγορεύει ακόμα και την κομμουνιστική ιδεολογία! 

Ξέρουν καλά γιατί παίρνουν αυτά τα μέτρα γιατί δεν είναι μόνο οι απόκληροι των γαλλικών μητροπόλεων που ξεσηκώνονται (οι «αλήτες» όπως έλεγε ο Σαρκοζί), αλλά και τα εκατομμύρια των νεολαίων και εργαζόμενων σε όλη τη Γαλλία, που ανάγκασαν σε υποχώρηση την κυβέρνηση και τον Σιράκ.

Σε εξωτερικό, οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, ασκούν ιμπεριαλιστική πολιτική, όχι μόνο στις ασθενέστερες χώρες της ΕΕ αλλά και σε όλο τον κόσμο, όπου και όπως οι δυνατότητές τους το επιτρέπουν. Η ΕΕ, (η Γερμανία κατά πρώτο λόγο), άνοιξε το ζήτημα της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας συμμετείχαν στους ανηλεείς βομβαρδισμούς της Σερβίας, ενώ συμμετέχουν στην παραπέρα διάλυση αυτής της χώρας (Κόσοβο, Μαυροβούνιο). Συμμετείχαν στον πρώτο πόλεμο στον Κόλπο (1991), μαζί με τις ΗΠΑ, συμμετείχαν στο Αφγανιστάν, απειλούν το Ιράν μαζί με τους Αμερικάνους.

Γενικά, ασκούν ιμπεριαλιστική πολιτική και ως ΕΕ και ο κάθε ιμπεριαλιστής (πρόσφατα ήταν η επέμβαση των Γάλλων στην Ακτή του Ελεφαντοστού, άσχετα αν πέρασε στα «ψιλά») από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Ανατολική Ευρώπη και από την Αφρική ως την Ασία. Άλλο θέμα αν δεν έχουν τα φόντα των ΗΠΑ αλλά μέσα στα πλαίσια του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού διεκδικούν το μερτικό τους. Μαζί (Γιουγκοσλαβία) και χώρια (εισβολή και κατάληψη του Ιράκ) με τις ΗΠΑ, ανάλογα με τους συσχετισμούς και τις προσβάσεις τους.
Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, λοιπόν, κάνουν καλά τη δουλειά τους και χρησιμοποιούν την ΕΕ πολλαπλά, άσχετα που ούτε σήμερα είναι ενωμένη η Ευρώπη, ούτε και πρόκειται να ενωθεί. Και δεν μιλάμε μόνο θεωρητικά, που αποκλείεται μια τέτοια ένωση, όταν ο κάθε ιμπεριαλισμός περιφρουρεί σαν κόρη οφθαλμού την κυριαρχία του εντός συνόρων και ανάλογα με τους συσχετισμούς δρα εκτός συνόρων. Η ίδια η ζωή επαληθεύει τη θεωρητική βάση του ζητήματος. Εδώ και καιρό πάνε περίπατο τα περί «ενοποίησης» της Ευρώπης, μιας και τα συμφέροντα και ο ανταγωνισμός οδηγούν σε διαφορετικές πολιτικές τους Γαλλογερμανούς από τη μια, τους Αγγλους από την άλλη και όχι μόνο στην περίπτωση του Ιράκ, ενώ μια σειρά χώρες, ιδιαίτερα της τελευταίας διεύρυνσης έχουν δώσει γη και ύδωρ στους Αμερικάνους που τους στηρίζουν πολλαπλά. Είναι τουλάχιστον κακόγουστο αστείο να λέγεται «ενωμένη» Ευρώπη, άσχετα που όπως είναι θα διατηρηθεί όσο μπορεί, γιατί είπαμε τα οφέλη για τους ισχυρούς είναι πολλά.

Β. Ο γαλλικός λαός φρενάρισε το ευρωσύνταγμα 
Σε αντιδραστική κατεύθυνση η αναθεώρηση του συντάγματος στην Ελλάδα

Το λεγόμενο Ευρωσύνταγμα (πρόκειται στην ουσία για διακρατική συμφωνία) θα περιμένει ευνοϊκότερες (;) ίσως στιγμές και ο λόγος είναι -κύρια- η αντίθεση των λαών και το όχι των Γάλλων –ιδιαίτερα- το φρενάρισε τουλάχιστο σε αυτή τη φάση. 

Το Ευρωσύνταγμα λοιπόν, κατοχυρώνει την κυριαρχική σχέση ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία, των κεφαλαιοκρατών και σε όλα τα επίπεδα. Σ’ αυτό είναι όλοι σύμφωνοι μικροί-μεγάλοι. Ζούμε στην πράξη τον εργασιακό μεσαίωνα με ή χωρίς Ευρωσύνταγμα.

Στο άλλο επίπεδο, την κατοχύρωση της θέσης των ισχυρών της ΕΕ σε σχέση με τις ασθενέστερες χώρες, με γκρίνιες είναι αλήθεια, αυτή η σχέση έχει κατοχυρωθεί από τα πράγματα. Το Ευρωσύνταγμα καταργώντας το βέτο και θέτοντας οριακές πλειοψηφίες, χωρών και πληθυσμών, κάνει ακόμα πιο δυσχερή τη θέση των ασθενέστερων χωρών γιατί το πώς μπορούν να διαμορφωθούν οι όποιες πλειοψηφίες είναι γνωστό. Το ζητούμενο είναι αν τα βρίσκουν ή όχι μεταξύ τους οι ισχυροί.

Από τη μια ο Γαλλογερμανικός άξονας και απ’ την άλλη η Αγγλία και μια σειρά χώρες, ιδιαίτερα της τελευταίας διεύρυνσης. Και όλα αυτά, κάτω από την σκιά των ΗΠΑ, των εκβιασμών τους, πολιτικά και στρατιωτικά, αλλά και οικονομικά, στο ενεργειακό κ.λπ. Η Αγγλία, απαίτησε να μείνουν έξω από τις ρυθμίσεις, η άμυνα, η εξωτερική πολιτική και η οικονομική πολιτική με δικαίωμα βέτο. Αυτά τα ολίγα! Ετσι, η ΕΕ είναι κατακερματισμένη και στο επίπεδο των ισχυρών (δεν είναι μόνο ο πόλεμος στο Ιράκ) και οι δυνατότητες των ΗΠΑ και μέσα απ’ το ΝΑΤΟ πολύ μεγάλες. Αν δεν ήταν και η ιρακινή αντίσταση και το αδιέξοδο των Αμερικάνων! Κατά συνέπεια, στο κεντρικό επίπεδο και στις ενδοϊμπεριαλιστικές σχέσεις και ανταγωνισμούς θα κριθούν τα πάντα.

Όσο για την υποτιθέμενη «σύγκλιση», α! μη το συζητάμε. Υπήρχαν διάφοροι «κύκλοι» χωρών και η κάθε μια είναι στον «κύκλο» της και όλα κρίνονται απ’ τη θέση της κάθε μιας και τη δυνατότητα των ισχυρών να επιβάλλουν τους όρους τους.

Στην Ελλάδα, η αναθεώρηση του (ελλαδικού) συντάγματος, γίνεται σε αντιδραστική κατεύθυνση και έχει να κάνει κύρια, με την παραπέρα επιδείνωση της θέσης των εργαζόμενων. Πάνε να περάσουν και συνταγματικά την επίθεση στην εργατική τάξη και τη νεολαία. Διάταξη, που αφαιρεί τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να διεκδικούν το δίκιο τους ακόμα και στα αστικά δικαστήρια. Η οικονομική πολιτική λοιπόν, δεν ανατρέπεται, και με τη «βούλα» του συντάγματος. Κατάργησαν τη μονιμότητα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και θέλουν να περάσουν διάταξη και για την κατάργηση της μονιμότητας στους υπαλλήλους του Δημοσίου (η Κλαυθμώνος θα ξαναζήσει…). Θα κατοχυρώσουν συνταγματικά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (το θέμα άνοιξε ο Γ. Παπανδρέου, άλλο που δεν ήθελε η ΝΔ με το γνωστό «μη κυβερνητικά πανεπιστήμια»). Συνολική επίθεση λοιπόν στα δικαιώματα των εργαζόμενων και της νεολαίας (η σύμβαση του ΟΤΕ και στη συνέχεια των τραπεζών άνοιξε το δρόμο), κατάργηση δικαιωμάτων, συνταγματικά κατοχυρωμένων, ως τα τώρα. Μπορεί να τσακωθούν, ίσως για το βασικό μέτοχο (καυγάς εργολάβων) αλλά συμφωνούν, πλήρως στην αντεργατική πολιτική. 

Γ. Το αντικομουνιστικό μνημόνιο και η ολομέτωπη επίθεση του κεφαλαίου
Το πόσο αντιδραστικά εξελίσσονται τα πράγματα στην ΕΕ το δείχνει η ψήφιση του «αντικομουνιστικού μνημονίου». Σ’ ένα διεθνές φόντο που ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός σέρνει τον χορό του πολέμου με εισβολές στις χώρες που δεν υποτάσσονται, με εκβιασμούς, πιέσεις, πραξικοπήματα, δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων, με δεκάδες Γκουαντανάμο σε όλη τη γη και στην Ευρώπη, με απαγωγές και ανακρίσεις σε μυστικές φυλακές τύπου Αμπού Γκράιμπ, η ψήφιση του «μνημονίου» έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για τη φύση της ΕΕ αλλά και για τη συνέχιση της ολομέτωπης επίθεσης του κεφαλαίου, χωρίς όρια και τέλος.
Να, λοιπόν, η «δημοκρατική» Ευρώπη (όπως λένε διάφοροι κολαούζοι του κεφαλαίου), που πρωτοστατεί! Το «μνημόνιο» δίνει το έναυσμα για τη δίωξη των κομμουνιστών του χθες, του σήμερα, του αύριο. Και –προσέξτε- θα διώκεται από τους ιδιαίτερα «ευαίσθητους δημοκράτες» της Ευρώπης ακόμα και η κομμουνιστική ιδεολογία!!! Είσαι κομμουνιστής; Στην πυρά! Τύφλα να ‘χει η «Ιερά Εξέταση» και ο Χιτλεροφασισμός…
«Κακώς» λένε οι εμπνευστές του «μνημονίου», μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο «δεν δικάσαμε τους κομμουνιστές μαζί με τους ναζί»! Μην το λέτε. Όπου σας βόλευε, όπως στην Ελλάδα, με την επέμβαση των Αγγλων και στη συνέχεια των Αμερικάνων, και τους «δικάσατε» και τους δολοφονήσατε και τους σύρατε, για χρόνια, στα Μακρονήσια. Ποιοι; Μα οι συνεργάτες των καταχτητών, οι κάθε λογής δοσίλογοι. Βέβαια, τον Στάλιν και τον Κόκκινο Στρατό που κατατρόπωσε τον Χιτλεροφασισμό και έστησε την σοβιετική σημαία στο Ράιχσταγκ, σας ήταν κομμάτι δύσκολο να τους δικάσετε. Γι’ αυτό και όλοι αυτοί, που προσδοκούσαν την ήττα της Σοβιετικής Ένωσης στρέφοντας τον Χίτλερ ενάντια της, με την επαίσχυντη «συμφωνία του Μονάχου» (Αγγλοι, Γάλλοι) απογοητεύτηκαν. Το Στάλινγκραντ ήταν η αρχή του τέλους για το γερμανικό φασιστικό στρατό. Ποιους να δικάσετε κύριοι; Τα 20-25 εκατομμύρια σοβιετικούς νεκρούς που με το αίμα τους έσωσαν την ανθρωπότητα; Ή τον Κόκκινο Στρατό, που από τα Ουράλια, σχεδόν, έφτασε μέσα στην ίδια την φασιστική φωλιά σε χρόνο ρεκόρ, όταν οι αγγλοαμερικάνοι καθυστερούσαν, σκόπιμα, το άνοιγμα του δυτικού μετώπου για να είναι απερίσπαστος ο γερμανικός στρατός στο ανατολικό μέτωπο; Ή μήπως τους κομμουνιστές, που ήταν η ψυχή της αντίστασης σε κάθε κατεχόμενη χώρα της Ευρώπης; Βλέπετε, κύριοι, τότε ήταν άλλο το κλίμα και κυριότερα , άλλοι οι συσχετισμοί…

Χέρι, χέρι λοιπόν η τάχα δημοκρατική Ευρώπη με τον Μπους στη δίωξη κάθε φωνής αντίστασης. Στήνουν και οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές τα δικά τους Γκουαντανάμο και Αμπού Γκράιμπ. Και το «μνημόνιο» δεν έχει μοναδικό στόχο τους κομμουνιστές, μη γελιέστε. Μπορεί οι κομμουνιστές να είναι ο πρώτος στόχος –και είναι- αλλά ο τελικός στόχος είναι το ίδιο το λαϊκό κίνημα, ο κάθε αγωνιζόμενος για ειρήνη, δουλειά, δημοκρατία, ο κάθε δημοκράτης και εργαζόμενος, που παλεύει για δικαιώματα, ενάντια στην καταπίεση και εκμετάλλευση.
Πρώτος στόχος, λοιπόν, οι κομμουνιστές! Θέλουν να τους καταδικάσουν γιατί είναι ενάντια στον πόλεμο, ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και κάθε ιμπεριαλισμό. Γιατί είναι αλληλέγγυοι με τον ιρακινό, σερβικό, αφγανικό, παλαιστινιακό λαό. Γιατί διαδηλώνουν με τους λαούς ενάντια στους καταχτητικούς πολέμους και στηρίζουν την αντίσταση των λαών, κύρια την ιρακινή. Γιατί παλεύουν για την φιλία των λαών και για το διώξιμο των Αμερικάνων και των βάσεων τους ανά τον κόσμο, για λευτεριά και ανεξαρτησία.
Θέλουν να τους καταδικάσουν γιατί αγωνίζονται για το μεροκάματο, για το οκτάωρο, για καλύτερες συνθήκες δουλειάς, για την ασφάλεια και την περίθαλψη, για την απόκρουση της ολομέτωπης επίθεσης του κεφαλαίου ενάντια στην εργατική τάξη, τη φτωχομεσαία αγροτιά, τη νεολαία. Γιατί αρνούνται τον εργασιακό μεσαίωνα, την ανεργία, την πείνα. Να τους καταδικάσουν αυτοί, που ζουν στη χλιδή, που μάζεψαν όλο τον πλούτο στα χέρια τους, πλούτο, που δημιούργησαν οι εργαζόμενοι με ιδρώτα και αίμα, αυτοί, που ξεκληρίζουν ολόκληρες περιοχές του πλανήτη και την ίδια την Ευρώπη, πια. Θέλουν να τους καταδικάσουν γιατί αγωνίζονται για δημοκρατικά δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες. Γιατί αρνούνται να δεχτούν ως το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο τη δράση της ΣΙΑ και κάθε μυστικής υπηρεσίας των ιμπεριαλιστών. Ποιοι; Οι Αμερικάνοι, οι Αγγλοι, που αλωνίζουν και κάνουν απαγωγές και σέρνουν στις φυλακές ανθρώπους χωρίς κατηγορία, χωρίς στοιχεία, στο όνομα της «αντιτρομοκρατίας», αυτοί που είναι οι μεγαλύτεροι τρομοκράτες χωρών, λαών και κάθε δημοκράτικού ανθρώπου. Αεροπλάνα της ΣΙΑ μεταφέρουν άνετα κρατούμενους (εφτά πτήσεις λένε, μόνο στην Ελλάδα), Αγγλοι και Αμερικάνοι ανακρίνουν με την άνεσή τους κόσμο (πάνω από 5.000 Πακιστανούς), γιατί έχουν συγγενείς –λέει- στην Αγγλία, γιατί έτσι τους γουστάρει. Και για τη ΣΙΑ κ.λπ., όλοι Πακιστανοί είμαστε, όλοι «τρομοκράτες» είμαστε…

Ο συντάκτης του «μνημονίου», Σουηδός, Γκέραν Λίντμπλαντ (απ’ τη μεγάλη «δημοκρατία» της Σουηδίας), φαίνεται καλά διαβασμένος. Μην ακούτε ότι ο «κομμουνισμός και ο σοσιαλισμός ξόφλησε», ότι «το αιώνιο σύστημα του καπιταλισμού» είναι «ακλόνητο» και «μοναδικό». Αυτό το «ακλόνητο» σύστημα του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού είναι σάπιο ως το μεδούλι, αυτό, που προσφέρει (και χωρίς αντίπαλο, σήμερα) είναι πόλεμος, πείνα, θάνατος, ανεργία, διώξεις και ανασφάλεια. Για τη νεολαία, όχι μόνο δεν έχει να προσφέρει αξίες (η μόνη «αξία» είναι η δυνατότητα των ισχυρών για κέρδος, πατώντας επί πτωμάτων) και ιδανικά, αλλά την οδηγεί στην ανεργία και το αδιέξοδο, τα ναρκωτικά και τον εκφυλισμό, για το καπιταλιστικό σύστημα όλα είναι εμπορεύματα, απ’ το κορμί των κοριτσιών και αγοριών, μέχρι τη συνείδηση.

Μπορεί η ήττα του σοσιαλισμού-κομμουνισμού, να δημιούργησε προσωρινά, «σκεπτικισμό» για το κατά πόσο μπορεί να δώσει λύση, αλλά ο ίδιος ο καπιταλισμός-ιμπεριαλισμός οδηγεί ξανά και ξανά τις στρατιές των κολασμένων στην αντίσταση ενάντια στο σάπιο σύστημα της εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Αυτό που φοβάται ο Γκέραν Λίντμπλαντ και αυτοί που τον πατρονάρουν είναι εκείνο το παλιό «φάντασμα που πλανάται πάνω απ’ την Ευρώπη» απ’ την εποχή του Μαρξ και μπορεί κάθε στιγμή να εμφανιστεί πάνω από το κεφάλια των καλοταϊσμένων αρχοντάδων της Ευρώπης. Φοβούνται ότι αυτό που είδαμε στη Γαλλία τον Μάρτη, αλλά και πέρυσι, θα είναι καθημερινό φαινόμενο και σε όλες τις χώρες και στην πορεία το εργατικό και νεολαιίστικο κίνημα θα πάρει τέτοια χαρακτηριστικά, που θα του δώσει και προοπτική, ότι θα αγκαλιάσουν οι μάζες την επαναστατική κατεύθυνση, το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.

Οι κομμουνιστές (γιατί κύριοι θα υπάρχουν πάντοτε κομμουνιστές, όσο κι αν τους διώκετε), θα δουν τα λάθη και τις αιτίες της ήττας και θα ανοίξουν νέους δρόμους, θεωρητικά και πρακτικά, ώστε το πισωγύρισμα να καταστεί αδύνατο.

Μην ξεχνάτε κύριοι διώκτες των κομμουνιστών, ότι η πιο βαθιά αστική επανάσταση, η γαλλική του 1789, δεν οδήγησε ως το τέλος τη σύγκρουση και σε λίγο ξαναγύρισαν οι Βουρβόνοι στα πράγματα, αλλά η αστική τάξη ήταν τελικά αυτή που νίκησε και κατάκτησε την εξουσία.

Αν, λοιπόν, σε μια αλλαγή, όπως αυτή που αφορούσε τη σύγκρουση μεταξύ φεουδαρχών και αστών, που αφορούσε τη μετατροπή των δουλοπάροικων σε μισθωτούς σκλάβους, χρειάστηκαν αρκετοί αιώνες και για πολλούς αιώνες είναι κατανοητό, ότι η κομμουνιστική υπόθεση, που πάει πολύ βαθιά ως την κατάργηση κάθε ιδιοκτησίας, κάθε εκμετάλλευσης (και φυσικά των εκμεταλλευτών), είναι μια υπόθεση πολύ πιο δύσκολη. Απ’ την Οκτωβριανή επανάσταση, την πρώτη ανατροπή και την πρώτη απόπειρα για το χτίσιμο της σοσιαλιστικής και κομμουνιστικής κοινωνίας δεν πέρασε ούτε ένας αιώνας, ιστορικά πολύ μικρό διάστημα για να κριθεί η θεωρία και πρακτική των κομμουνιστών.

Είναι τόσο μεγάλος στόχος για την εργατική τάξη και όλους τους εργαζόμενους, που κανένα «μνημόνιο» δεν θα σταθεί εμπόδιο να προωθήσουν τη θεωρία και πρακτική της πιο βαθιάς αλλαγής «από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας». Και οι κομμουνιστές θα είναι μπροστάρηδες σ’ αυτή την υπόθεση. Γι αυτό και είναι ο πρώτος στόχος των κεφαλαιοκρατών και των λακέδων τους.